Co wpływa na komfort i satysfakcję z pracy?
Czyżby teoria mijała się z praktyką?
Pomimo, że od wielu lat wykłada się teorie motywowania, pracownicy firm okazują wciąż te same przyczyny zadowolenia i niezadowolenia z pracy. A przecież gdyby zapytać większość szefów i menedżerów firm o to, co powinni zrobić, aby ich pracownicy czuli satysfakcję z pracy i przez to pracowali wydajnie? Pewnie bezbłędnie podaliby prawie całą listę wynikającą z hierarchii potrzeb Abrahama Maslowa i dorzucili garść wiedzy na temat kierowania ludźmi. Czyżby teoria rozminęła się z praktyką? A może założenia teoretyczne są błędne i nie pasują do rzeczywistości.
W dalszej części artykułu posłużę się fragmentami wypowiedzi moich rozmówców, którzy dostarczają bardzo praktycznej wiedzy na ten temat. Aby nie zdradzić pseudonimów moich gości przy każdej wypowiedzi postawiłem literkę I (internauta).
Jasność celów i oczekiwań, potrzeba akceptacji
I: Ja przyszłam do pracy jak na ścięcie, bałam się, że nic nie umiem, nie poradzę sobie itd. Po pół roku szef chciał mnie zwolnić, bo nie spełniałam jego oczekiwań. Po długiej rozmowie okazało się, że ani ja nie wiedziałam, jakie są jego oczekiwania, ani on nie wiedział, czego ode mnie wymagać. Potem się ułożyło… Gdy miałam jasne kryteria, okazało się, że moja praca jest fascynująca, i że robię dokładnie to, co lubię.
Kultura organizacyjna, styl kierowania, postawa szefa, atmosfera
I: jakiś pomysł na „znormalnienie” – wychodzenie z pracy o czasie bez dzikich par oczu szefa śledzących twoją trasę do domu?
Ja bardzo lubię to, co robię, ale coraz bardziej drażni mnie styl zarządzania praktykowany przez moich szefów (tzw. olewanie)
I: chyba im więcej zarabiasz tym lepiej ci jest materialnie! Ale jeżeli szef ma ciągle do ciebie pretensje!!! Zarabiam dość dużo, ale mój szef się na mnie uwziął!!
I: Jak zarządzać swoim zakompleksionym szefem, myślę, że wiele osób ma ten problem?
Adekwatne i ambitne zadania, akceptacja ludzi takimi, jakimi są, uwzględnienie naturalnych predyspozycji i kształtowanie kompetencji.
I: Na ile człowiek jest elastyczny i na ile można go kształtować. Odpowiednia praca – to odpowiednia satysfakcja. Odpowiedni człowiek na odpowiednim stanowisku – i wtedy chyba jest satysfakcja?
Rozwój zawodowy, wyzwania, potrzeba samorealizacji
I: A ja jestem zadowolona z mojej pracy (a zarabiam marne 700 zł). najważniejsze, że nauczyłam się tu więcej przez 3 miesiące niż 15 lat w szkole i co dzień czekają na mnie nowe wyzwania.
I: moim zdaniem zadowolenie z pracy powinno polegać na tym, że człowiek powinien robić to, co chce i otrzymywać za to godziwą zapłatę
Gwarancja zatrudnienia, bezpieczeństwo, poczucie wartości
I: ja mam prace, która bardzo lubię, bardzo dobrze zarabiam i mam dylemat czy trwać na stanowisku czy urodzić dziecko, bo wiem, że jak zajdę w ciążę i będę musiała na kilka miesięcy rozstać się z pracą, to moje stanowisko nie może być nieobstawione i po powrocie znów mam zaczynać od niskich szczebelków, decyzja trudna….
I: Hej, mam dwadzieścia kilka lat i pracuję, jako programista… zauważyłem u siebie i moich kolegów, że pomimo wykształcenia, doświadczenia i dobrej pracy wszyscy jakoś podświadomie boimy się jej utraty a jeszcze bardziej utraty poziomu życia, jaki ona nam zapewniła… im wyżej tym boleśniejszy może być upadek…
I: Ciągle się zastanawiam czy opuścić tą pracę jest, bardzo opłacalna a jak nie znajdę innej, z czego utrzymam 2 dzieci?
Akceptowalny poziom dochodów
I: a co z płacą? jak może nas cieszyć praca, którą wykonujemy prawie za darmo, lub woluntarystycznie? a tak często wygląda rzeczywistość…
Właściwa organizacja pracy, przydzielanie zadań, planowanie
I: czy jest to możliwe, że człowiek, który jest skrajnie wyczerpany pracą po 12 h może tę pracę kochać
Potrzeby poza zawodowe, realizacja innych ról życiowych
I: czy nie powinnam się bać tego, że praca może zmienić mój charakter, przecież jak wiadomo z uwarunkowań, jeżeli jestem zmęczona to praktycznie po 12 h wyżywam się na najbliższych albo w ogóle o nich zapominam.
I: dziewczyna, fascynująca praca i hobby… spać trzeba a doba jest za krótka… poświęcisz więcej czasu jednemu, cierpi drugie…
Czy w twojej firmie mogłyby zdarzyć się podobne wypowiedzi jak te zacytowane wyżej?
Każdy z nas na pewno miał chwile odczuwania braku satysfakcji z pracy. Wynikają one przede wszystkim z braku zaspokojenia potrzeb. Dlatego właśnie każdy z nas w różnym czasie może podawać różne powody niezadowolenia z pracy. Jak można najprościej sklasyfikować podstawowe grupy potrzeb człowieka związanych z pracą w kontekście kontaktów z innymi ludźmi?
- Wyrażanie siebie, samorealizacja
- Współpraca z innymi ludźmi, akceptacja
- Potrzeba realizowania działań wg. własnej woli
- Odczuwanie przyjemności, poczucie zaspokojenia
- Bezpieczeństwo
Wszystkie wymienione wcześniej elementy składające się na satysfakcję z pracy można znaleźć w jednej z tych grup. I co ważne, czynniki te działają na zasadzie naczyń połączonych, co oznacza, że w pewnym momencie przy braku zaspokojenia jednego z nich cały system może być naruszony.
Zastanów się jak twoja firma zaspokaja potrzeby jej pracowników w kontekście różnych obszarów funkcjonowania organizacji. Przemyśl i wypełnij poniższą tabelę. Może znajdziesz obszary do poprawy. A o tym, że zmotywowany pracownik jest efektywny nie trzeba nikogo przekonywać.
| Kontekst/potrzeba | Bezpieczeństwo | Odczuwanie przyjemności, poczucie zaspokojenia | Potrzeba realizowania działań wg. własnej woli | Współpraca z innymi ludźmi, akceptacja | Wyrażanie siebie, samorealizacja |
| Kultura organizacyjna organizacja pracy, planowanie, przepływ informacji | |||||
| Opisy stanowisk pracy, ścieżki kariery, zakresy zadań, stawianie oczekiwań | |||||
| Style kierowania, postawy i kompetencje menedżerów | |||||
| Płace i inne elementy uposażenia pracowników |
